Oscyloskopy

Oscyloskop to jeden z podstawowych przyrządów pomiarowych w każdej pracowni elektronicznej. Umożliwia obserwowanie i rejestrację napięć zmiennych (nawet o dużej częstotliwości, rzędu mega,- a w najdroższych modelach również gigaherców), ułatwia także automatyczną lub półautomatyczną analizę rozmaitych parametrów czasowych i amplitudowych.

Zadaniem oscyloskopu jest obrazowanie przebiegów czasowych napięcia (lub – pośrednio – prądu, z zastosowaniem odpowiednich sond pomiarowych) w układach elektronicznych i elektrycznych, co pozwala na określenie szeregu parametrów niemożliwych do zmierzenia za pomocą jakiegokolwiek innego miernika (np. woltomierza).

W warsztacie amatorskim dobrze sprawdzi się zarówno stacjonarny oscyloskop cyfrowy o przynajmniej dwóch kanałach wejściowych, jak i przystawka oscyloskopowa, podłączana do komputera za pomocą portu USB. W większości przypadków amatorskie modele oscyloskopów oferują pasmo na poziomie 50 - 100 MHz, co w zupełności zaspokoi potrzeby zarówno konstruktorów urządzeń audio, jak i układów mikroprocesorowych, a nawet (w ograniczonym zakresie) radiowych.

W przypadku, gdy budżet przeznaczony na zakup pierwszego oscyloskopu jest mocno ograniczony, wartym rozważenia rozwiązaniem jest zakup przystawki oscyloskopowej na USB. Tego typu urządzenia oferują co prawda ograniczone (względem ich stacjonarnych odpowiedników) pasmo pomiarowe, jednak znacząco ułatwiają uruchamianie układów budowanych samodzielnie, jak i montowanych z zestawów do samodzielnego montażu (patrz Kity AVT).

W normalnych trybach pracy (tj. innych, niż tryb XY) osi poziomej ekranu oscyloskopu odpowiada czas, natomiast osi pionowej – amplituda (czy też – mówiąc bardziej precyzyjnie - wartości) napięcia. Dokładną wartość w danej osi można odczytać mnożąc liczbę działek, odpowiadającą danemu odcinkowi, przez nastawę podstawy czasu (np. 1ms/div) bądź wzmocnienia (np. 1V/div).

Podstawową funkcją oscyloskopu jest rejestracja i wyświetlanie przebiegów czasowych w postaci wykresów napięcia od czasu u(t). Na tej podstawie można jednak – ręcznie lub automatycznie – zrealizować szereg rozmaitych pomiarów, np. amplitudy sygnału okresowego, jego wartości min./maks., częstotliwości, współczynnika wypełnienia, czasów narastania i opadania oraz wielu innych.

Wybór oscyloskopu cyfrowego zależy zarówno od rodzaju prowadzonych prac, jak i… posiadanego budżetu. Na początek w zupełności wystarczy oscyloskop 2-kanałowy o paśmie 25 MHz (np. model UTD-2025CL marki Uni-T), bardziej zaawansowani elektronicy korzystają natomiast z urządzeń o paśmie rzędu 100 MHz i więcej oraz – często – czterech kanałach wejściowych.

W przypadku sygnałów audio (tj. o paśmie do 22 kHz) odpowiedni będzie praktycznie każdy typ oscyloskopu – zarówno stacjonarny lub przenośny (skopometr), jak i wykonany w postaci przystawki pomiarowej USB. Dużą pomocą okażą się automatyczne pomiary rozmaitych parametrów (np. amplitudy, napięcia międzyszczytowego, RMS) oraz możliwość wykreślania widma częstotliwościowego (analiza fourierowska) – wybierając oscyloskop do audio warto zwrócić na to uwagę.