Zestaw elementów do nauki elektroniki. Kurs dla początkujących - Lekcja nr 5 - 13 ćwiczeń - EDW A05

Zestaw elementów do kursu Ośla Łączka – Wyprawa piąta AVTEDW A05

Zestaw A05 to kolejna część edukacyjnego cyklu „Ośla Łączka” (tom 2 kursu „Wyprawy w świat elektroniki”). Pozwala zrealizować projekty z zakresu **logiki cyfrowej**, czujników, układów impulsowych i systemów alarmowych. Nauka realizowana jest bez konieczności lutowania (na płytce stykowej) – idealny dla początkujących. :contentReference[oaicite:0]{index=0}

Co zbudujesz i czego się nauczysz - wykaz ćwiczeń do lekcji A05

• Podstawowe bramki logiczne – AND, OR, NOT, bramka jako… bramka
• Czujnik zbliżeniowy – detektor obiektu wykorzystujący układ logiczny
• Przerzutnik RS – układ pamiętający stan, bistabilny
• Przełącznik sensorowy – sterowanie logiczne zależne od bodźca
• Sygnalizator uniwersalny / detektor wilgoci
• Mrygadełko i piszczyk – efekt świetlno-dźwiękowy
• Powielacz napięcia – podnoszenie napięcia w układach cyfrowych
• Perpetuum mobile – efekt „nierozładowującego się układu” (symboliczny eksperyment)
• Laboratoryjny generator przebiegu prostokątnego
• Praktyczna syrena alarmowa
• Cyfrowe tańczące światełka – sekwencje LED sterowane układem cyfrowym
• Uniwersalny sygnalizator drzwiowy – z układami opóźniania i skracania impulsów
• Syrena alarmowa z głośnikiem

Zawartość zestawu

• Rezystory: 1 kΩ, 10 kΩ, 100 kΩ, 1 MΩ, 2.2 MΩ, 10 MΩ, 22 MΩ
• Potencjometry montażowe: 100 kΩ i 1 MΩ
• Kondensatory: 1 nF, 10 nF, 100 nF (MKT + ceramiczny), 220 nF, 1 µF (MKT), 10 µF/25 V, 100 µF/25 V
• Półprzewodniki: dioda 1N4148, tranzystory BC548B (lub BC547), BC558B (lub BC557)
• Diody LED (3 mm): czerwone, zielone
• Układy CMOS: 4001, 4011, 4049, 4069
• Darlington NPN mocy: np. BD649
• Piezo: PCA-100, piezo z generatorem 12 V
• Przycisk / mikroswitch

Kluczowe parametry i możliwości

• Układy logiczne CMOS: bramki, przerzutniki, bufory
• Detektory – czujnik zbliżeniowy, wilgoci, drzwiowy
• Generatory przebiegu prostokątnego i efekty świetlne (LED)
• Sygnały dźwiękowe – syreny, piszczyk z piezo
• Powielanie napięcia przy pomocy kondensatorów i diod w układach cyfrowych

Porady i wskazówki

• Układy CMOS są wrażliwe na wyładowania elektrostatyczne — przed ich montażem dotknij uziemionego obiektu.
• Bramki logiczne: w testach łącz różne kombinacje (0/1) i obserwuj wyjścia — ucz się logiki boole’a.
• Przerzutnik RS: zwróć uwagę na stan „zakazany” (R = S = 1). Unikaj go w praktycznych układach.
• Czujnik zbliżeniowy: użyj kondensatora i rezystora tworzących czas reakcji, by uniknąć drgań styków.
• Syreny i efekty dźwiękowe: piezo z generatorem 12 V możesz testować także przy niższym napięciu (np. 5 V) – zwarcie nie powinno nastąpić, ale dźwięk będzie słabszy.
• Generator prostokątny: obserwuj częstotliwość i wypełnienie impulsu – zasada RC / CMOS.

Dla kogo jest ten zestaw?

Zestaw A05 polecany jest dla osób, które mają pewne doświadczenie z elektroniką analogową (części A01–A04) i chcą rozszerzyć swoje kompetencje o **logikę cyfrową**, czujniki oraz układy impulsowe. Doskonale sprawdzi się w laboratoriach szkolnych, kursach domowych oraz warsztatach DIY.