Pomiar jakości powietrza - jak sprawdzić jakość powietrza w domu i na zewnątrz?

Jakość powietrza, którym oddychamy, to bardzo ważny parametr. Ma wpływ na wiele funkcji życiowych oraz nasze samopoczucie. Bardzo zły stan powietrza, utrzymujący się latami, może nawet być przyczyną wielu chorób nowotworowych! Sprawdźmy, jak możemy go zmierzyć.

Co to jest jakość powietrza?

Sama nazwa tego terminu jest dość ogólnikowa, lecz pod tym pojęciem kryje się stężenie różnorakich zanieczyszczeń, które nie powinny się w nim znajdować, lecz są obecne. Niektóre powstają wskutek działalności człowieka, inne są efektem padania promieni słonecznych na powierzchnię naszej planety, a jeszcze inne są wytwarzane przez naturę, na przykład w czynnych wulkanach.

Jako elementy składowe oceny jakości powietrza atmosferycznego wymienia się, między innymi:

• pyły zawieszone (PM1, PM2,5 i PM10)
• dwutlenek azotu NO₂
• dwutlenek siarki SO₂
• tlenek węgla (czad) CO
• ozon O₃

Każda z tych substancji ma określoną dopuszczalną normę stężenia. Im wyższa jest jej zawartość, tym gorszej jakości jest powietrze.

Czemu jest taka istotna?

Wymienione wyżej substancje wchodzą w interakcje z organizmami żywymi, więc również ludzie są na nie narażeni. Ich działanie jest różne. Przykładowo, pyły zawieszone wnikają do pęcherzyków płucnych uszkadzając je, a te najmniejsze (PM1 i PM2,5) mogą nawet przenikać do krwi. Z kolei ozon jest bardzo silnym i agresywnym utleniaczem, który przyspiesza, między innymi, procesy starzenia się

Co możemy zmierzyć?

Profesjonalne stacje do pomiaru jakości powietrza są wyposażone w wiele różnych detektorów i czujników. To prawdziwe laboratoria analityczne, które dostarczają szczegółowych i dokładnych danych o składzie powietrza, a w szczególności o zawartości każdej niepożądanej substancji.

Wyniki pomiarów można oglądać na mapach dostępnych za darmo w internecie - udostępniają je zarówno portale rządowe, jak i niezależne organizacje. Niestety, ich liczba nie jest duża, a wyniki pomiarów są, wobec tego, mocno uśrednione. Koszt takiej stacji to dziesiątki, a nawet setki tysięcy złotych, więc nie mogą znajdować się na każdym kroku.

Tymczasem sytuacja na niewielkich obszarach może znacząco różnić się od tej, jaką wskazuje najbliższa stacja pomiarowa. Wystarczy, aby sąsiad wrzucił do pieca złej jakości opał, aby zanieczyścić powietrze dla kilku najbliższych domostw.

W domowym zaciszu

Na nasze, domowe potrzeby, istnieją znacznie uproszczone, a przez to tańsze urządzenia. Na szczęście, technika cały czas idzie do przodu i pomiar - nawet przybliżony - takich parametrów jakości powietrza jak stężenie pyłów zawieszonych czy formaldehydu, nie stanowi znacznego wyzwania.

W większości zastosowań “domowych” mierzone jest stężenie pyłów zawieszonych. Najlepiej, aby urządzenie rozróżniało poszczególne cząstki na PM10 i PM2,5, a jeszcze lepiej również PM1.

Kto powinien zwrócić na to uwagę?

Przede wszystkim, monitorowanie jakości powietrza zarówno w domu, jak i za oknem, wskazane jest osobom mającym problemy z drogami oddechowymi. Zanieczyszczone powietrze pogarsza samopoczucie i opóźnia kurację, a często w ogóle ją uniemożliwia.

Również alergicy powinni zwrócić uwagę na ten parametr. Kurz i pyłki roślin potrafią uprzykrzyć życie coraz większej liczbie ludzi, którzy zmagają się z różnego dolegliwościami pochodzącymi od układu immunologicznego. Jeżeli będą świadomi tego, że powietrze za oknem jest dzisiaj bardzo złej jakości, mogą np. zrezygnować z wietrzenia na rzecz uruchomienia oczyszczacza powietrza.

Tak naprawdę każdy z nas powinien interesować się jakością powietrza, którym na co dzień “karmi” swoje płuca. Wiele różnych badań naukowych, prowadzonych na przestrzeni lat jednoznacznie wskazało ścisły związek między fatalnym stanem powietrza a obniżoną długością życia czy zwiększonym ryzykiem wystąpienia choroby nowotworowej.

Przegląd urządzeń

W sprzedaży znajduje się mnóstwo rozmaitych czujników mierzących różne parametry składowe jakości powietrza. Przyjrzyjmy się im.

Miernik stężenia pyłów zawieszonych

Ten prosty w eksploatacji przyrząd daje szybką odpowiedź na pytanie o aktualną zawartość pyłów zawieszonych PM10 i PM2,5. Mierzy również temperaturę i wilgotność Wyniki wszystkich pomiarów przedstawiane są na kolorowym wyświetlaczu LCD.

Oprócz wskazywania liczb, przyrząd umożliwia szybką ocenę jakości powietrza poprzez użycie odpowiedniego koloru. Można w ten sposób łatwo sprawdzić stan jakości powietrza, na przykład przed przewietrzeniem mieszkania.

Sensor z Bluetooth

Czujnik nie musi znajdować się w zasięgu wzroku, aby widzieć, co wskazuje. Ten prosty w użyciu układ może komunikować się z telefonem komórkowym, przesyłając do niego dane z użyciem protokołu Bluetooth Low Energy. W ten sposób zużywa bardzo mało energii ze źródła zasilania, jakim są dwie baterie typu AAA.

Oprócz pyłów zawieszonych, ten układ mierzy również temperaturę i wilgotność powietrza. Wszystkie dane są wyświetlane w prostej i czytelnej aplikacji, razem z szybką oceną w kilkustopniowej skali.

Nie tylko pyły zawieszone

Ten czujnik potrafi mierzyć zawartość formaldehydu w powietrzu. Ta substancja chemiczna wydziela się, między innymi, z farb, lakierów i tworzyw sztucznych.

Potrafi szybko zasygnalizować potrzebę przewietrzenia pomieszczenia, w którym się znajduje lub nawet jego opuszczenie, jeżeli stężenie tego związku stanie się niebezpieczne dla zdrowia.

Podsumowanie

Stan jakości powietrza to termin, który ostatnio zyskał na popularności, lecz nie jest to wyłącznie zwykła moda. Przez zły stan powietrza nasze zdrowie cierpi coraz bardziej, więc nie warto go bagatelizować.