Jak prawidłowo zarobić kabel antenowy?

Kabel antenowy musi mieć dobre połączenie zarówno z anteną, jak i telewizorem. Prawidłowe zamocowanie na jego końcach odpowiednich wtyków, czyli ich tzw. zarobienie, jest kluczem do uzyskania prawidłowego odbioru. Bez tego elementu, pozornie mało istotnego, prawidłowe ustawienie anteny czy nawet zastosowanie wzmacniaczy sygnału nie zdadzą się na nic.

Najpierw o samym kablu

Kabel, który prowadzi sygnał z anteny, jest tzw. kablem koncentrycznym. To oznacza, że składa się z:

• żyły (najczęściej lity, miedziany drut)
• dielektrycznej izolacji żyły (otulina z tworzywa sztucznego wokół żyły)
• ekranu (warstwa folii aluminiowej szczelnie owiniętej na izolacji żył)
• oplotu (siatka z cienkich drucików, która oplata ekran)
• płaszcza zewnętrznego (wytrzymałe tworzywo sztuczne, chroniące kabel przed uszkodzeniem, stanowi również izolację elektryczną ekranu)

Wszystkie wymiary przekroju poprzecznego przewodu zostały precyzyjnie obliczone, aby prowadzić sygnał z jak najmniejszymi stratami. Ponadto, ekran szczelnie otulający żyłę chroni ją przed wpływem zakłóceń pochodzących od innych urządzeń. Dlatego zgniecenie kabla lub uszkodzenie ciągłości ekranu może pogorszyć jakość odbioru.

Ekran też jest ważny!

Prąd zaindukowany w antenie jest transportowany żyłą, natomiast zewnętrzny ekran stanowi drogę powrotną dla tego prądu. To konieczne, aby było spełnione I prawo Kirchhoffa. Zatem prawidłowy kontakt żyły wewnętrznej jest tak samo ważny, jak ekranu – to nieprawda, że ekran może zostać niepodłączony.

Do anten satelitarnych i nie tylko

Do podłączania kabli antenowych stosuje się różne rodzaje złącz, ale dwa są najpopularniejsze. Pierwszym jest złącze typu F, zwane żargonowo „efką”. Używane głównie w systemach telewizji satelitarnej, do łączenia umieszczonego przed czaszą konwertera z tunerem telewizyjnym. Spotyka się je również w blokach, w sieciach telewizji kablowej.

Złącze typu F - etapy zarabiania

Zarobienie tego wtyku wymaga ostrego nożyka, cążek do kabli i zręcznych palców. W pierwszej kolejności, należy uciąć końcówkę kabla, jeżeli jest brudna lub postrzępiona. Samo cięcie powinno być wykonane prostopadle do osi kabla, nie pod skosem.

Z końca kabla antenowego usuwany zewnętrzny płaszcz na dystansie około 10mm, może być nieco więcej. Trzeba to zrobić poprzez delikatne nacięcie go dookoła, a następnie ściągnięcie palcami. Oplot powinien zostać możliwie mało naruszony, czyli trzeba uważać, aby nie pociąć przy okazji delikatnych drucików.

Następnym krokiem jest wywinięcie oplotu na płaszcz zewnętrzny. Czasem znajduje się na nim jeszcze jedna warstwa folii aluminiowej – też ją można odwinąć razem z nim. Trzeba uważać, aby zebrać wszystkie druciki oplotu.

W następnej kolejności trzeba odciąć ekran i dielektryk, stanowiący izolację żyły. Trzeba to zrobić około 2-3mm od miejsca wywinięcia płaszcza. Nie trzeba mocno wciskać noża, aby nie przeciąć żyły, wewnętrzna izolacja jest z reguły dosyć miękka. Na tak przygotowany koniec kabla nakładamy metalowy wtyk F.

Ostatnim krokiem jest wkręcenie wtyku F na kabel. Najpierw należy go wepchnąć, a potem zdecydowanymi ruchami wkręcić. Przy prawidłowo obrobionej końcówce kabla, wtyk powinien wejść na niego tak głęboko, aż niewielki fragment dielektryka (około 1mm) przeciśnie się przez otworek we wtyku. Żyła powinna wystawać prosto, nie na skos, nie powinien też do niej dotykać ekran ani oplot. Gwint wewnątrz wtyku zapewnia kontakt elektryczny oplotu ze złączem.

Jeżeli żyła wystaje poza wtyk na długość większą niż 1mm, trzeba ją przyciąć. Jeżeli spod wtyku wystają jakieś fragmenty oplotu, również można je uciąć, aby nie powodowały zwarć. Gotowe!

Dwie uwagi praktyczne:

• w sprzedaży są kable o różnych średnicach, tak samo wtyki F są przystosowane do różnych kabli. Można zapytać sprzedawcę, jakie wtyki mamy kupić, aby potem nie było rozczarowań przy ich zarabianiu;
• do stosowania na zewnątrz, przy konwerterze, są dedykowane złącza F z uszczelką. Ona zapobiega wnikaniu wody do wnętrza kabla;

Do telewizji naziemnej - inne złącza

Inne wtyki są stosowane do anten telewizji naziemnej. Nazywa się je potocznie wtykami antenowymi lub koncentrycznymi. Tutaj żyła kabla jest połączona z bolcem (męskim lub żeńskim) w złączu.

Do wyboru mamy wtyki zarówno proste, jak i kątowe, w przeciwieństwie do złącz typu F. Można dobrać taki, który pozwoli na wygodne poprowadzenie kabla. Trzeba również sprawdzić, jakiego rodzaju jest druga część złącza, w urządzeniu – zazwyczaj producenci montują tam gniazda żeńskie, więc trzeba zarobić wtyk męski, ale to nie jest reguła. Oprócz nożyka i cążek do cięcia przewodów, warto również mieć szczypce uniwersalne i małe wkrętaki.

Złącze koncentryczne - etapy zarabiania

Początkowe etapy zarabiania takiego wtyku są identyczne z tymi, które trzeba wykonać przy złączu typu F. Trzeba:

• przyciąć koniec, jeżeli jest nierówny lub brudny,
• usunąć płaszcz (polecam zdjąć około 15mm),
• odwinąć oplot na płaszcz,
• odsłonić żyłę (polecam zostawić 1-2mm izolacji żyły, aby oplot przypadkowo się z nią nie zwarł).

Tak powinien wyglądać prawidłowo obrobiony koniec kabla:

Samo zarobienie wtyku różni się w zależności od tego, jakie mocowanie kabla przewidział producent. Żyła środkowa jest zazwyczaj mocowana do bolca niewielką śrubką, którą należy dokręcić z wyczuciem po włożeniu żył w przewidziane dla niej miejsce.

Sam kabel, razem z oplotem, może być mocowany na kilka różnych sposobów. We wtykach kątowych można spotkać metalową listewkę, z dwiema śrubkami po bokach, pod którą się przekłada kabel z wywiniętym oplotem. Mocne dokręcenie śrubek zapewni dobry kontakt elektryczny i zapobiegnie wyrwaniu kabla z wtyku.

We wtykach prostych, kabel z oplotem jest mocowany przez mocne zaciśnięcie metalowych „łapek”. Trzeba pamiętać o nałożeniu na kabel plastikowej koszulki przed rozpoczęciem zarabiania pozostałej części wtyku – w przeciwnym razie, nie nałożymy jej potem na wtyk.

Jeszcze inaczej mocuje się kabel w tego typu wtykach prostych. Na koniec kabla nakłada się metalowy uchwycik, który trzeba lekko zagnieść. Po skręceniu złącza, ściska on mocniej kabel, jednocześnie zapewniając kontakt elektryczny ekranu z wtykiem.

Na koniec

Niezależnie od tego, jak wykonany jest dany wtyk, trzeba pamiętać o zapewnieniu dobrego kontaktu elektrycznego zarówno samej żyły, jak i ekranu – lub oplotu, który przecież styka się z ekranem.