Jakie akcesoria do kabli warto wybrać?

Okablowanie stanowi bardzo ważną część systemów i urządzeń elektronicznych, często decydującą o niezawodności, bezpieczeństwie, a nawet ergonomii całości. W zależności od rodzaju przewodu, jego sposobu mocowania, zastosowania, czy wreszcie warunków środowiskowych, na jakie jest narażony, konieczny okazuje się dobór rozmaitych akcesoriów kablowych, pełniących funkcje ochronne, mocujące, czy też… maskujące. W naszym artykule przedstawimy szeroki wachlarz dostępnych na rynku akcesoriów montażowych, końcówek kablowych, peszli, oplotów, uchwytów, dławnic, a także najważniejszych narzędzi, niezbędnych do pracy z okablowaniem różnego typu.

Oploty, peszle i rurki elektroizolacyjne

Zabezpieczenie kabli na całym ich przebiegu jest niezbędne w przypadku przewodów, które - z uwagi na miejsce instalacji i panujące wokół warunki - mogłyby być narażone na uszkodzenia mechaniczne, wilgoć, promieniowanie UV (powodujące stopniową degradację materiałów zastosowanych do wyrobu izolacji), czy też działanie środków chemicznych. Rodzaj narażeń wpływa na wybór stosownego środka zapobiegawczego – przykładowo, w razie konieczności osłonięcia przewodu lub wiązki kablowej przed uszkodzeniami w wyniku otarć lub kontaktu z ostrymi krawędziami (np. brzegiem metalowej obudowy) dużą pomocą mogą być oploty poliestrowe, wykonane z gęstej, bardzo elastycznej siatki splecionych ze sobą „na krzyż” włókien polimerowych. Oploty tego typu występują w wielu rozmiarach (średnicach) i kolorach, a ich niezwykle sprężysta struktura sprawia, że z łatwością dostosowują się do szerokiego zakresu średnic – np. 3/6 mm, 10/20 mm, czy też 20/33 mm. Doskonałe parametry wytrzymałościowe oraz estetyka oplotów poliestrowych sprawia, że często można je spotkać w gotowych przewodach AV wysokiej jakości, np. kablach HDMI czy też USB.

Jeżeli oprócz ochrony mechanicznej konieczne jest także zapewnienie odpowiedniego ekranowania wiązek kablowych, dobrym wyjściem okaże się zastosowanie oplotów metalowych, rzecz jasna odpowiednio podłączonych do masy urządzenia. Warto pamiętać, że oplot nie powinien być odsłonięty – całość należy zabezpieczyć dodatkowym oplotem poliestrowym lub rurką termokurczliwą, można także zastosować elastyczny peszel. Przewody narażone na wysokie temperatury powinny być natomiast chronione za pomocą specjalnych rurek (koszulek) elektroizolacyjnych – ich wysoka skuteczność jako zabezpieczeń przed uszkodzeniami termicznymi (wynikającymi z bliskiego położenia elementów o wysokiej temperaturze - np. grzałek) sprawia, że elementy te można spotkać we wszystkich urządzeniach zawierających komponenty grzejne – żelazkach, piekarnikach, kuchennych płytach ceramicznych, sprzęcie lutowniczym, etc. W przypadku połączeń pracujących w temperaturach pokojowych lub niewiele wyższych można natomiast z powodzeniem stosować tradycyjne rurki termokurczliwe, których doskonałe właściwości izolacyjne przesądzają o tym, że są one często wykorzystywane m.in. do separacji poszczególnych pinów we wtykach lutowanych na kabel - w celu ochrony przed przypadkowym zwarciem sąsiadujących styków.

Odgiętki i dławnice

Kolejną grupą ważnych elementów stanowiących ochronę mechaniczną kabli są odgiętki, przepusty i dławnice kablowe. Poszczególne podzespoły różnią się zasadniczo pod względem zastosowanej konstrukcji, materiałów oraz klasy szczelności – najprostsze odgiętki, spotykane m.in. w zasilaczach wtyczkowych, mają na celu jedynie mechaniczne odciążenie miejsca przewodu, w którym wchodzi on do wnętrza obudowy. Niektóre gumowe przepusty kablowe, także stanowiące bardzo proste, pojedyncze elementy ze specjalnego tworzywa sztucznego, pozwalają uzyskać pewien stopień wodoszczelności i pyłoszczelności, co musi być jednak opisane w dokumentacji producenta – w przeciwnym razie należy je traktować pod tym względem na równi ze zwykłymi odgiętkami. Trzecią kategorię produktów stanowią dławnice kablowe – skręcane, złożone podzespoły, wyposażone w system solidnych uszczelnień i podwójne nakrętki, z których jedna służy do mocowania dławnicy w otworze obudowy urządzenia lub puszki rozdzielczej, druga zaś pozwala zacisnąć kabel, zapewniając odpowiedni poziom szczelności i solidne mocowanie mechaniczne przewodu, uniemożliwiające jego przesuwanie i chroniące przed przypadkowym wyrwaniem. Wysokiej jakości dławnice oferują szczelność na poziomie nawet IP68, są zatem całkowicie odporne na działanie wody, pary wodnej, pyłów itp.

Organizery do kabli i uchwyty montażowe

Właściwe zabezpieczenie przewodów przed uszkodzeniami to zaledwie początek tego, co możemy zrobić dla wygodniejszego ich użytkowania. Każdy właściciel komputera stacjonarnego czy też rozbudowanego zestawu multimedialnego doskonale zna problem plątaniny kabli, która „rośnie” wraz z rozbudową posiadanego sprzętu i dokładaniem doń kolejnych modułów. Remedium na ten problem mogą stanowić odpowiednio dobrane organizery kablowe – a jest z czego wybierać, gdyż na rynku dostępne są dziesiątki rozmaitych rozwiązań, pozwalających na spinanie wiązek kablowych oraz ich proste i solidne mocowanie w różnych miejscach. Najprostsze mają postać tworzywowych elementów – np. zwijaczy, łączników czy samoprzylepnych, elastycznych bądź zatrzaskowych klipsów. W przypadku wiązek o większej średnicy sumarycznej można stosować także opaski rzepowe (taśmy) oraz specjalne oploty, wykonane z półtwardego tworzywa sztucznego – te ostatnie są sprzedawane w zestawach ze specjalnym narzędziem, ułatwiającym objęcie wiązki i przeciągnięcie jej przez całą pożądaną długość. W ten sposób można z powodzeniem wprowadzić porządek w długim okablowaniu wewnątrz szaf sterowniczych, urządzeń automatyki przemysłowej, okablowaniu projektorów multimedialnych, komputerów stacjonarnych czy przewodów prowadzonych w pionach instalacyjnych budynków.

Narzędzia do pracy z okablowaniem

Na koniec pozostawiliśmy jeszcze jeden, równie ważny asortyment – narzędzia, przeznaczone do pracy z okablowaniem. A jest o czym pisać – obecnie do dyspozycji instalatorów sieci komputerowych, systemów alarmowych, domofonowych czy HVAC, a także monterów urządzeń przemysłowych, elektryków samochodowych, elektroników oraz majsterkowiczów dostępne są dziesiątki specjalistycznych urządzeń, umożliwiających wygodną i szybką realizację rozmaitych zadań. Półautomatyczne zaciskarki złączy koncentrycznych i modularnych (np. RJ11 czy RJ45), konektorów izolowanych i nieizolowanych, pinów złączy rastrowych, tulejek kablowych, czy nawet złączy solarnych, automatyczne i ręczne ściągacze izolacji dostosowane do przewodów jedno- i wielożyłowych oraz koncentrycznych, czy wreszcie piloty do prowadzenia kabli w peszlach i korytkach kablowych – to wszystko niebywale ułatwia montaż złączy, instalacji stałych (budynkowych) oraz okablowania wewnętrznego urządzeń. Co ważne, stosowanie odpowiednich narzędzi znacząco wpływa na jakość uzyskiwanych efektów – przykładowo, użycie niewłaściwie dobranej zaciskarki konektorów może doprowadzić do poluzowania połączeń, a w efekcie – problemów z zasilaniem urządzeń bądź transferem danych. W skrajnych przypadkach, zbyt słabe lub – przeciwnie – za silne zaciśnięcie końcówek jest w stanie spowodować nawet oderwanie lub wychwycenie zakończeń przewodów, a to w prostej linii prowadzi do ryzyka zwarć, groźnych zarówno dla sprzętu, jak i nawet zdrowia lub życia użytkowników. Z tego względu warto wybierać tylko narzędzia sprawdzonych, znanych marek – np. ProsKit, której dumnym dystrybutorem jest Sklep AVT.