Jaką latarkę ręczną wybrać?

Latarka to jedno z absolutnie podstawowych narzędzi w każdym domu, samochodzie, warsztacie czy też serwisie. Oferta latarek ręcznych jest obecnie tak szeroka i zróżnicowana, że nietrudno wpaść w zakłopotanie, próbując wybrać odpowiedni model do konkretnego zakresu zastosowań – różne są nie tylko podstawowe parametry i konstrukcja latarek, ale także tryby sterowania oświetleniem, sposób oraz wydajność zasilania, czy wreszcie – zestaw funkcji dodatkowych, chętnie implementowanych przez wielu producentów. Dziś przyjrzymy się parametrom i funkcjonalnościom latarek, najistotniejszym z praktycznego punktu widzenia. Doradzimy także, jaką latarkę ręczną wybrać do przykładowych zastosowań w pracy, sporcie i codziennym życiu.

Moc i strumień świetlny

Większość użytkowników, stojących przed problemem wyboru odpowiedniej latarki ręcznej, zwraca uwagę przede wszystkim na parametry związane bezpośrednio z wydajnością optyczną zastosowanego źródła światła oraz współpracującego z nim układu optycznego. Rzecz jasna, niemal wszystkie produkowane obecnie latarki bazują na diodach LED z uwagi na ich doskonałą trwałość, bardzo wysoką sprawność (co przekłada się na tak ważną w praktyce oszczędność energii) oraz świetne parametry widmowe. Głównym czynnikiem determinującym jasność latarki jest moc zastosowanej diody, modułu COB lub zestawu dyskretnych diod LED. Większość kompaktowych latarek świecących osiowo (tj. w kierunku zgodnym z długą osią obudowy) bazuje na pojedynczej diodzie LED o mocy 1W lub 3W, podczas gdy latarki inspekcyjne (świecące bokiem, tj. prostopadle do długiej osi obudowy) mają najczęściej wbudowany podłużny moduł COB, nierzadko o mocy nawet 5 W.

Oprócz wartości mocy warto zwracać uwagę także na inne parametry, spośród których zdecydowanie najważniejszym jest strumień świetlny, wyrażany w lumenach (lm). Wielkość ta określa całkowitą „ilość” światła, emitowanego przez źródło – standardowe latarki oferują strumień na poziomie 200..400 lumenów, choć niektóre zaawansowane modele mogą wytworzyć potężną wiązkę silnego światła białego o strumieniu rzędu nawet 2700 lumenów - dobrym przykładem może być markowa latarka SuperFire R3 P90, w której producent zastosował źródło światła LED o mocy 36 watów (dzięki czemu zasięg snopu światła dochodzi aż do 350 metrów!).

Wbudowana optyka, a zasięg latarki

Warto dodać, że efektywny zasięg wprawdzie zależy w dużej mierze od warunków atmosferycznych, ale spore znaczenie ma także zastosowany przez producenta układ optyczny, współpracujący ze źródłem światła. Najprostsza realizacja to po prostu… moduł COB lub dioda LED, umieszczona bezpośrednio pod płaską szybką ochronną – tak budowane są latarki o szerokim kącie świecenia, m.in. latarki inspekcyjne i naświetlacze. Zastosowanie metalizowanego odbłyśnika pozwala częściowo zawęzić strumień światła, zwiększając przy tym efektywność poprzez „wyłapanie” i przekierowanie części promieni (propagowanych pod większymi kątami względem osi) w kierunku centralnej części wiązki. Najbardziej rozbudowane są latarki wyposażone w stały lub regulowany układ soczewek – rozwiązanie takie pozwala wielokrotnie zwiększyć zasięg na drodze (niemal bezstratnego) skupienia całej mocy optycznej w strumieniu o niewielkim kącie. Regulacja odległości soczewki od diody LED jest stosowana do zmiany stopnia rozproszenia promieni, dzięki czemu ta sama latarka może, w zależności od potrzeb, pracować albo jako szperacz dalekiego zasięgu (np. podczas eksploracji jaskiń i tuneli), albo jako podstawowa latarka do oświetlania dość szerokiego pola widzenia.

Materiały i szczelność

W przypadku latarek ręcznych szczególnie istotnym aspektem jest materiał, z którego wykonano korpus urządzenia. Zdecydowanie najlepsze – z punktu widzenia trwałości i odporności na uszkodzenia – są latarki w obudowach metalowych, wykonanych np. z wytrzymałych stopów aluminium. Spore znaczenie ma przy tym także wykończenie za pomocą dodatkowych materiałów – przykładowo, zastosowanie gumowych nakładek zintegrowanych z metalowym korpusem zapewnia nie tylko podstawową ochronę przed udarami mechanicznymi, upadkami itp., ale istotnie poprawia także ergonomię użytkowania za sprawą antypoślizgowych właściwości gumy lub materiałów gumopodobnych.

Ważnym zagadnieniem, które należy rozpatrzyć szukając latarki na biwak, wypady za miasto czy też eksplorację trudno dostępnych terenów, jest wodo- i pyłoszczelność. W tym przypadku obowiązują dokładnie te same zasady, z którymi mamy do czynienia w przypadku wszelkich innych urządzeń elektronicznych – odporność na wnikanie wody oraz drobin zanieczyszczeń do wnętrza latarki określa stopień ochrony IP. Niektóre urządzenia posiadają podstawowe uszczelnienia na poziomie IP34, podczas gdy bardziej zaawansowane modele oferują klasę szczelności IP66 lub jeszcze wyższą.

Źródło zasilania i czas pracy

Kolejnym aspektem, niezwykle ważnym praktycznie dla wszystkich użytkowników latarek ręcznych, jest zastosowane w urządzeniu źródło zasilania oraz wynikający z tego maksymalny czas pracy latarki. Tradycyjne konstrukcje są oparte na wymiennych bateriach lub akumulatorkach w standardowych rozmiarach (np. LR6 czy LR03, w przypadku większych szperaczy spotyka się także baterie LR14, a nawet LR20) – takie rozwiązanie pozwala szybko zmienić zużyte ogniwa na nowe, dzięki czemu unikamy przestoju w użytkowaniu latarki, wynikającego z konieczności ponownego naładowania wbudowanego akumulatora. Z drugiej strony, zastosowanie wydajnego akumulatora zintegrowanego z konstrukcją latarki zapewnia zwykle znacznie wyższą pojemność efektywną, co przekłada się na wyraźnie dłuższy czas pracy w porównaniu do latarek zasilanych bateryjnie. Istnieje jeszcze rozwiązanie pośrednie, łączące zalety obydwu wersji – niektóre latarki są bowiem przystosowane do współpracy z akumulatorkami litowo-jonowymi typu 18650. Z jednej strony umożliwia to szybką wymianę zestawu ogniw na świeże (w pełni naładowane – dokładnie tak, jak w przypadku latarek bateryjnych), a z drugiej – obniża koszty eksploatacji, gdyż wystarczy ponownie naładować akumulatorki z użyciem odpowiedniej ładowarki, zamiast kupować kolejny zestaw jednorazowych baterii.

Funkcje dodatkowe

Na koniec warto wspomnieć jeszcze o dodatkowych funkcjach, oferowanych przez niektóre latarki, przeznaczone do typowo „outdoorowych” zastosowań. Mowa tutaj o wszelkiego rodzaju ulepszeniach, które wykraczają dalece poza samo tylko świecenie z mocą maksymalną, oferowaną przez wykorzystane w latarce źródło światła. I tak, niektóre modele mają wbudowany kompas, rozmaite uchwyty i mocowania (np. magnetyczne), czy też wskaźniki laserowe. Większe modele (np. szperacze) mogą pełnić rolę powerbanka do ładowania lub bieżącego zasilania urządzeń mobilnych – to doskonały przykład kreatywnego wykorzystania dostępnej pojemności akumulatora.

Osobnym aspektem są tryby świecenia – wiele nowoczesnych latarek posiada przynajmniej dwa tryby (ciągły oraz przerywany – migacz), ale niektóre mogą pochwalić się szeregiem dodatkowych funkcjonalności, np. światłem czerwonym (ostrzegawczym), optycznym sygnałem SOS, czy też… funkcją stroboskopu. Szczególnie dużo do zaoferowania mają niektóre modele latarek warsztatowych – przykładowo, latarka inspekcyjna z wbudowanym akumulatorem WT02 marki Amio posiada zarówno podłużny moduł LED COB (umieszczony na bocznej ściance obudowy), jak i osiowo zamocowaną latarkę dodatkową o mocy 1 W i oferującą bardziej skupiony strumień światła o większym zasięgu.